Maklumat Ringkas Mengenai Sejarah Masjid Ibn Sina Kampung Perawah-Dato` Kayaman Perlis

Oleh: Norfazlinda Bt Mohd Fadzil

Sejarah Masjid Ibn Sina Kampung Perawah-Dato` Kayaman Perlis

Masjid Ibn Sina Kampung Perawah –Dato Kayaman dibina pada tahun 1920- an hasil gotong-rotong penduduk kampung dari Kampung Perawah, Kampung Seberang, Titi besi, Baruh dan Kampung Dato’ Kayaman. Pada mulanya masjid ini dibina di tapak perkuburan lama yang berhampirannya terdapat kolam. Air kolam itu digunakan untuk mengambil wuduk pada masa itu.

Orang yang terkenal pada tahun 1920-an dalam pembinaan Masjjid Ibn Sina Kampung Perawah-Kampung Dato’ Kayaman ialah Lebai Jusoh, Tok Mohamad, Mad Datok, Tuk Haji Bidin, Seman Haji Min dan ramai lagi.

Pada masa itu, Penghulu Dato’ Kayaman dipertanggungjawabkan dalam menguruskan masjid bersama-sama dengan Tuk Ara dan Tuk Pandak. Kemudian diserakan kepada Encik Mustapa dalam mengurus masjid. Masjid ini pada mulanya hendak dinamakan sebagai Masjid Al-Shaari iaitu bersempena dengan nama pengasasnya tetapi atas perbincangan penduduk kampung, akhirnya masjid ini dinamakan Masjid Ibn Sina Kampung Perawah-Dato’ Kayaman yang terletak di antara Kampung Perawah dan Dato’ Kayaman.

ORGANISASI

PENGERUSI/IMAM

Haji Wan Kassim bin Wan Ishak merupakan pengerusi dan imam utama Masjid Ibn Sina Kampung Perawah-Kampung Dato’ Kayaman. Beliau tinggal di Batu 1, Jalan Dato’ Kayaman, Perlis. Pekerjaan beliau ialah sebagai guru agama swasta dan pendapatan beliau ialah RM300. 00. Beliau menjangkau usia 70 tahun dan telah berkhidmat sebagai pengerusi dan imam masjid selam 15 tahun. Selain itu, beliau sering mengadakan kelas mengaji al-quran, kelas fardhu ain dan beliau juga bertanggungjawab dalam memungut zakat.

Kini beliau berada di Hospital Tengku Fauziah untuk menjalani pembedahan dan rawatan kerana sakit. Kerja-kerja beliau diambil alih oleh Haji Wan Mokhtar bin Haji Wan Dali. Beliau tidak menhadapi sebarang masalah sepanjang menjadi imam masjid.

IMAM (KEDUA)

Nama imam kedua selepas Haji Wan Kassim ialah Haji Wan Mokhtar bin Haji Wan Dali. Di kalangan penduduk Kampung Dato’ Kayaman serta rakan-rakan taulan, beliau digelar sebagai ‘Wa’. Dilahirkan pada 16 Januari tahun 1940-an di Kampung Dato’ Kayaman. Beliau tinggal di kilometer 2, Jalan Dato’ Kayaman, 02450 Bukit Keteri, Perlis. Pendidikan beliau darjah 6 dan melanjutkan pelajaran di Sekolah Alawiyah Arau selama 7 tahun.

Kemudian beliau berkhidmat sebagai tentera selama 15 tahun dan kemudiannya berkhidmat di Telekom Malaysia selama 15 tahun. Sekarang beliau adalah pesara dan mempunyai pendapatan sekitar RM500. 00. Kini usia Haji Wan Mokhtar menjangkau 65 tahun. Beliau dahulu aktif sebagai ketua unit peladang, bekas prajurit Mata Ayer, Ahli Jawatankuasa Koperasi dan menjadi JKK Kampung Dato’ Kayaman dari tahun 1980 hingga 2004 iaitu selama 24 tahun. Beliau dikurniakan pingat PJK dan pingat PPA dalam Angkatan Tentera Malaysia.

Di masjid, beliau adalah sebagai guru al-quran dan guru kafa. Beliau sering mengadakan pengajian al-quran dan kafa kepada kanak-kanak dan orang dewasa. Beliau juga tidak menghadapi masalah ketika menjadi imam.

SIAK

Siak tugasnya membersihkan kawasan masjid agar masjid sentiasa bersih dan kemas. Masjid Ibn Sina Kampung Perawah-Tok Kayaman mempunyai dua orang siak. Yang pertama ialah Haji Saidin Mohamad dan yang kedua ialah Saari bin Awang. Mereka berdua tinggal di Kampung Perawah dan kedua-duanya bekerja sebagai pesawah serta pendapatan sekitar RM200. 00. Haji Said Mohamad berusia 62 tahun dan berkhidmat sebagai siak selama 20 tahun. Saari bin Awang pula berumur 58 tahun dan berkhidmat sebagai siak selama 15 tahun.

BILAL

Terdapat 2 orang yang bertugas sebagai bilal di Masjid ini. Mereka ialah Haji Abd Ghani b. Che Murad dan Encik Kamaruddin b. Darus. Mereka tinggal di Kampung Perawah dan mempunyai pekerjaan yang sama iaitu sebagai pesawah. Pendapatan kasar yang mereka peroleh ialah sekitar RM200-RM300. Haji Abd Ghani berusia 45 tahun manakala Kamaruddin berusia 57 tahun. Kedua-dua bilal ini telah berkhidmat sebagai bilal selama 2 tahun dan mereka berada di masjid setiap waktu kecuali ketika sakit dan menghadiri kursus.

Seperti juga yang lain, mereka juga tidak menghadapi sebarang masalah sepanjang memegang jawatan ini.

BENDAHARI

Nama bendahari masjid ini ialah Encik Hap Yup dan beliau tinggal di Kampung Perawah. Dahulunya beliau adalah sebagai guru besar dan sekarang beliau adalah sebagai guru pesara. Pendapatan beliau sekitar RM1300. 00. Beliau dahulunya adalah pengerusi PIBG Kampung Dato’ Kayaman dan menjadi Ahli Lembaga Pengarah Koperasi Beseri. Beliau sekarang berusia 60 tahun dan tempoh perkhidmatan beliau sebagai bendahari masjid adalah selama 5 tahun.

Antara masalah yang kadang-kala dihadapi ialah kurangnya peruntukan untuk mengadakan sesuatu majlis. Setakat ini, jumlah wang yang terkumpul adalah sebanyak 15 ribu dan jumlah yang digunakan adalah sebanyak 12 ribu.

AKTIVITI MASJID

Pelbagai aktiviti telah dijalankan oleh masjid ini. Antaranya ialah kuliah subuh dan kuliah maghrib. Aktiviti ini diadakan tiap-tiap kali waktu subuh dan maghrib kecuali jika imam sakit dan menghadiri kursus. Kelas pengajian fardhu ain untuk ibu diadakan pada tiap-tiap hari Selasa, jam 8:00 pagi hingga 12:00 tengahari. Selain kaum ibu, kaum bapa juga terlibat dalam fardhu ain yang diadakan pada hari yang sama. Kelas tajwid dan Qiraati juga diadakan untuk kaum ibu dan bapa.

Kelas tajwid untuk kanak-kanak pula diadakan pada hari Isnin hingga Khamis jam 1:00 petang hingga 2:00 petang. Kelas ini di ajar oleh Haji Wan Mokhtar bin Haji Wan Dali serta isterinya Puan Khadijah bt Darus dan Haji Wan Kassim bin Wan Ishak. Kadang-kala pihak masjid mengupah guru agama dari luar untuk mengajar kelas ini.

Kutipan bulanan untuk khairat adalah RM65. 00 sebulan. Jumlah yang terkumpul adalah RM15 ribu. Wang ini digunakan untuk membayar upah guru al-quran dan disedekahkan untuk mengadakan aktiviti masjid. Wang kutipan itu juga disumbangkan RM60. 00 seorang untuk anak yatim, janda dan orang tua. Jika terdapat duit lebih sumbangan untuk mereka juga akan bertambah. Peruntukan untuk membersih kawasan kubur adalah sebanyak RM100. 00.

Gotong-royong di masjid diadakan 2 kali dalam setahun. Ia diadakan pada bulan Syaaban dan sebelum Hari Raya Aidiladha. Sumbangan yang diberikan untuk aktiviti gotong-royong ialah RM100. 00 dan jumlah orang yang menyertai aktiviti ini ialah seramai 30 orang. Walau bagaimanapun, ada juga pelajar dari Institut Kemahiran Mara(IKM) dan juga Maktab Perguruan Perlis menyertai aktiviti ini.

Di hari kebesaran seperti Awal Muharam, Nisfu Syaaban, dan Maulud Nabi, selalunya aktiviti yang hendak diadakan mestilah mengikut arahan pihak atasan dan mengikut keadaan masjid Kangar. Jika pihak masjid diarahkan untuk berbuat demikian maka aktiviti boleh diadakan. Pada Awal Muharam selalunya diadakan ceramah dan memberi sumbangan kepada 250 orang yang memerlukan bantuan. Pada hari Asyura pula, pihak kampung akan bergotong-royong untuk membuat bubur Asyura. Selain itu, untuk hari Nisfu Syaaban dan Maulud Nabi, pelbagai aktiviti seperti solat dan ceramah diadakan.

MASALAH-MASALAH YANG DIHADAPI SEPANJANG MENJALANKAN AKTIVITI

Aktiviti yang diadakan pada hari kebesaran mendapat sambutan majority dari penduduk kampung. Jadi, tidak ada masalah mengenai kurang sambutan di kalangan penduduk kampung. Peruntukan kewangan selalunya mencukupi kerana ada pihak yang memberikan sumbangan untuk menyambut hari kebesaran tersebut. Pihak tersebut termasuklah Senator Wan Nordin dan sumbangan dari Kilang Simen.

KEMUDAHAN ASAS YANG DISEDIAKAN

Terdapat 3 tandas lelaki dan 2 tandas perempuan dan kedua-duanya sentiasa berada dalam keadaan yang bersih. Tiada bilik mandi serta cermin muka dan ia mempunyai 12 pili tetapi 1 pili telah rosak. Bilik air tiada masalah kerana kedua-duanya dijaga dengan baik. Terdapat 7 pasang terompah wakaf tetapi ia tidak tersusun serta pihak masjid juga menyediakan tabung derma bil air.

Karpet di ruang solat adalah bersih dan mempunyai penghadang wanita yang elok. Jumlah sejadah adalah sebanyak 50, telekong wakaf sebanyak 30 pasang, kain pelikat wakaf sebanyak 60 helai dan songkok wakaf sebanyak 30. Minyak wangi tidak disediakan namun, kebersihan pakaian solat dijamin bersih.

Pihak masjid hanya mempunyai 7 rak buku, 1000 ribu naskah al-quran iaitu 500 naskah adalah al-quran terjemahan dan selebihnya tiada terjemahan. Terdapat 80 naskah kitab yasin, satu meja bacaan, 20 buah majalah dan 40 buah risalah. Tiada perpustakaan dalam masjid itu.

Masjid mempunyai 4 speaker, 2 mikrofon dan 2 set PA Sistem tidak dijamin keselamatannya kerana PA Sistem yang digunakan adalah jenis yang lama, fungsinya kurang memuaskan dan ia selalu rosak. Setakat ini, 2 kali kes kecurian mikrofon telah berlaku.

Jika dilihat kepada persekitaran, susunan lanskap tidak teratur, banyak rumput dalam kelapan-lapan pasu bunga dan pokok-pokok tidak diselenggara dengan baik. Masjid ini terdapat 150 tempat letak kereta dan motosikal, 100 buah kerusi, 50 buah meja, dan 2 tiang bendera. Bilik tetamu tidak disediakan.

Masjid ini tidak mempunyai keranda dan tiada perkakas untuk menguruskan jenazah yang lengkap. Ini menyebabkan pihak masjid terpaksa meminjam dari Kampung Perawah jika berlaku sebarang kes kematian. Terdapat 100 biji pinggan dan mangkuk, 20 biji periuk, 50 biji cawan dan sudu dan 2 biji kawah tetapi kedua-duanya telah pecah. Masalah yang dihadapi oleh pihak masjid ialah berlakunya kecurian periuk sebanyak 2 biji.

KELEBIHAN MASJID

Antara kelebihan masjid ini ialah:

1. Meminjamkan peralatan kepada penduduk kampung yang mengadakan kenduri tanpa sebarang kadar sewaan. Jika ada yang memberikan wang, wang itu akan disalurkan ke dalam tabung masjid.

2. Mengupah pihak tertentu untuk membersihkan bilik air agar sentiasa bersih.

CADANGAN

Antara cadangan daripada pihak masjid dan saya ialah kami berharap agar bilik tetamu dan bilik khas untuk imam dapat dibina untuk memudahkan mereka untuk menjalankan kerja-kerja di masjid. Selain itu, kami juga berharap agar, kemudahan menguruskan jenazah juga dapat disediakan bagi memudahkan kerja-kerja menguruskan jenazah di kawasan kampung.

KOMEN

Komen saya ialah pihak masjid sepatutnya menyimpan biodata organisasi masjid samada dalam sistem komputer atau secara manual. Pihak masjid juga sepatutnya menampal carta organisasi masjid agar penduduk dapat mengenali jawatankuasa yang mengendalikan masjid itu untuk memudahkan sebarang pengurusan. Keadaan pasu bunga yang pecah dan rumput yang banyak juga mencacatkan pemandangan di sekitar masjid.

Thursday, October 06, 2005

Ustaz Abd Aziz bin Harjin

Pensyarah Tamadun Islam

Universiti Teknologi MARA Perlis

02600 Arau 

PERLIS

MALAYSIA

013-4006206

04-9882701

abdazizharjin@perlis.uitm.edu.my

http://abdazizharjin.blogspot.com